Algemeen

In deze sectie geven we een samenvatting op hoofdlijnen van de voortgang met betrekking tot het beleid en de financiën .

Urgente maatschappelijke opgaven
In deze bestuursrapportage rapporteren we over de voortgang van de Urgente maatschappelijke opgaven (UMO's). Deze opgaven staan centraal in de uitvoering van het Bestuursprogramma 2022-2026. Onder de verschillende thema’s en subthema’s gaan we op doelenniveau hier dieper op in.

Doelstellingen
In de eerste bestuursrapportage wordt gerapporteerd over de voortgang van de doelstellingen die in de begroting 2024 zijn opgenomen. Dit doen we met de bekende kleurtjes:

Moties en toezeggingen
In BERAP 2023-II hebben we voor het eerst in een bestuursrapportage een overzicht van openstaande moties en toezeggingen verstrekt. We vinden inzicht in de afhandeling van de stukken belangrijk en geven de raad bij voorkeur dynamisch en realtime inzicht (via ibabs) dan een statisch inzicht via bestuursrapportages. In deze rapportage is dan ook geen overzicht meer van openstaande moties en toezeggingen opgenomen.

Stelpost indexatie
Met de huidige hoge inflatie dienen diverse budgetten te worden geïndexeerd. In de begroting 2023 hebben we daarvoor een stelpost indexatie gevormd. Het uitgangspunt voor een bijstelling is dat er een sprake moet zijn van een prijsstijging van meer dan 10%. Ook verhogingen van externe partijen komen ten laste van deze stelpost. In onderstaande tabel zijn de nieuwe indexeringen aangegeven. Het restantbudget uit de begroting 2024 is in de eerste regel aangegeven.

Toelichting
1. Er is een nieuwe CAO afgesloten. De gemiddelde loonstijging bedraagt circa 6% voor onze medewerkers. Aangezien we maar 2% voor de CAO hebben opgenomen, dienen we de loonsom met 4% te verhogen voor 2024. Dit kost structureel € 720.000.
2. In de begrotingsvergadering 2024 is een amendement over het griffiebudget communicatie aangenomen. De financiële dekking is de stelpost Indexatie.
3. Uit de jaarrekening 2023 blijkt dat het budget is overschreden met betrekking tot collectief vervoer, de taxipas welke aan inwoners wordt verstrekt vanuit de Wmo. De ritprijzen en het aantal kilometers zijn gestegen, terwijl het budget niet was bijgesteld. In verband met de gestegen prijzen zal het budget voor € 150.000 worden bijgesteld vanuit de stelpost indexatie.
4. Uit de jaarrekening 2023 blijkt dat ondanks tussentijds verhogen van het budget voor leerlingenvervoer het budget is overschreden. Dit komt door het maken van meer ritten maar ook door een hogere prijs. Daarom zal het budget voor € 75.000 worden bijgesteld vanuit de stelpost indexatie.
5. Door prijs-en cao-stijgingen is het hanteren van geen indexatie niet meer haalbaar en is het voorstel om de subsidie te verhogen met € 20.000.
6. De meest recente afspraken zijn vastgelegd in een overeenkomst die stamt uit 2009. Na vaststelling van deze laatste overeenkomst is het jaarbedrag niet meer geïndexeerd.  
7. Het budget voor de vergoeding van kinderopvang op basis van Sociaal Medische Indicatie is ondanks tussentijdse bijstelling overschreden blijkt uit de jaarrekening 2023. Om dit structureel op te lossen is het voorstel dit budget bij te stellen op basis van werkelijk uitgaven in 2023.
8. De gemeenschappelijke regelingen vragen meer middelen dan we in de begroting 2024 hadden opgenomen. Aangezien dit samenwerkingsrelaties zijn dienen we in onze begroting het bedrag op te nemen dat zij vragen als deelnemersbijdrage. In 2024 nemen we de effecten van de begrotingswijzigingen mee. De begrotingswijzigingen betreffen een saldo van positieve en negatieve effecten. De negatieve bijstellingen betreffen in duizenden euro's de RUD (92), GGD (31), Emco (11) en Publiek vervoer (5), terwijl Wedeka (71) een positieve bijstelling betreft.
9. De Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering(GGU) is onderdeel van de VNG. De bijdrage aan het bijbehorende fonds GGU is, als gevolg van onder andere loon- en prijsstijgingen, gestegen.  

Conclusie
Er is in 2024 nog een tekort in deze stelpost. Ook voor de jaren vanaf 2025 is een tekort in  deze stelpost. Voor een nadere toelichting vanaf 2025 zie de Kadernota 2025. We gaan er vanuit dat het Rijk voor de gestegen prijzen compensatie biedt. We stellen dan ook voor dat de voordelen die uit de mei- en septembercirculaire voortvloeien, worden toegevoegd aan deze stelpost Indexatie.

Autonome voorstellen en bestuurlijke wijzigingen van de DPL
Deze bestuursrapportage bevat autonome en bestuurlijke wijzigingen. Autonome wijzigingen zijn bijstellingen van budgetten. Bestuurlijke wijzigingen zijn keuzes voor nieuw beleid die aan de raad worden voorgelegd. Deze wijzigingen voor 2024 zijn geselecteerd uit de Dynamische prioriteitenlijst (DPL). In de Kadernota 2025 is een actueel overzicht gegeven van de Dynamische prioriteitenlijst (DPL) met de voorstellen voor 2025.

Hieronder het overzicht van de wijzigingen in deze rapportage. Dit betreft in deze rapportage alleen incidentele wijzigingen welke effect hebben op knop 2 budget beleidsintensivering. Een wijziging met een 'A' is een autonome wijziging en een wijziging met een 'B' een bestuurlijke wijziging. De wijzigingen zijn in de onderdelen 'Wat mag het kosten?' bij de verschillende thema's toegelicht.

Geactualiseerde saldi
We presenteren de geactualiseerde saldi van Saldo begroting (knop 1) en Budget beleidsintensivering (knop 2). Alle wijzigingen zijn toegelicht in de onderdelen 'Wat mag het kosten?' van de verschillende thema's. In de bijlage 'Totaaloverzicht wijzigingen' is het totaal van de wijzigingen in beeld gebracht.  

Knop 1: Saldo begroting
Na het verwerken van de structurele wijzigingen en het overhevelen van knop 1 saldo begroting naar knop 2 budget beleidsintensivering resteert een nadelig saldo van € 62.663.

Toelichting:
Omdat knop 1 saldo begroting in jaarschijf 2024 incidentele ruimte bood wordt € 400.000 overgeheveld naar knop 2 budget beleidsintensivering. In de begrotingsvergadering van 9 november 2023 is een amendement aangenomen over plattelandswegen. Dit amendement leidt ertoe dat voor 2024 € 18.750 beschikbaar wordt gesteld uit knop 1 Begroting.

Knop 2: Budget beleidsintensivering
Na het verwerken van de incidentele wijzigingen en het overhevelen van knop 1 saldo begroting naar knop 2 budget beleidsintensivering resteert een voordelig saldo van € 56.977.

Toelichting:
Omdat knop 1 saldo begroting in jaarschijf 2024 incidentele ruimte bood wordt € 400.000 overgeheveld naar knop 2 budget beleidsintensivering. In de begrotingsvergadering van 9 november 2023 is een amendement aangenomen over de extra inzet voor jongeren. Uit dit amendement blijkt dat incidenteel voor 2024 en 2025 in totaal € 150.000 beschikbaar gesteld wordt. Deze incidentele lasten komen ten laste van knop 2.

Interpretatie van de uitkomsten
Door te kijken naar knop 1, knop 2, het saldo van de stelpost indexatie en het saldo voor onvoorzien verwachten we een resultaat van € 138.742 negatief voor het jaar 2024. We gaan er vanuit dat het rijk voor de gestegen prijzen compensatie biedt. Als de voordelen die uit de mei- en septembercirculaire voortvloeien, worden toegevoegd aan deze stelpost Indexatie zal dit een positief effect hebben het verwachte resultaat van 2024.